Guns, Germs, and Steel | Sva naša oružja (Jared Diamond)
Zašto su Evropljani kolonizovali druge kontinente, a ne obrnuto?
Španski konkvistador Francisco Pizaro je sa samo 200 vojnika pokorio carstvo Inka čija je vojska brojila 80.000 ljudi.
Kako je to bilo moguće? I zašto se nije desilo obrnuto – da Inke “otkriju” Evropu?
Neki to i dalje objašnjavaju teorijama koje bi se u današnjem kontekstu mogle nazvati rasističkim: da su Evropljani bili intelektualno, moralno ili čak genetski superiorniji.
Međutim, Jared Diamond smatra da se razlike u tehnologiji različitih civilizacija uzrokovane prvenstveno geografijom i životnom sredinom.
Drugim riječima, stanovnicima Evrope i Azije su podijeljene bolje karte.
Imali su sve preduslove da ranije razviju poljoprivredu, što je dalje dovelo do rasta populacije.
Pošto se hrana po prvi put mogla uzgajati (a ne loviti ili sakupljati), neki članovi društva su se mogli specijalizovati i za druge stvari, kao što su izrada oruđa i oružja.
Zbog udomaćivanja velikog broja životinja, vremenom su izgradili i bolji imunitet na smrtonosne bolesti.
Geografija nam daje i odgovor na pitanje: zašto Kina nije otkrila Ameriku prije Evrope, iako je imala naprednije brodove?
Kina je zbog nedostatka prirodnih prepreka i umjerene klime postala prva centralizovana država svijeta.
S druge strane, Evropa je uvijek bila politički fragmentirana, pa čak ni Rimsko carstvo na svom vrhuncu nije kontrolisalo više od pola evropske teritorije.
Prije nego što je dobio pristanak španske kraljice i kralja da finansiraju njegovu ekspediciju, Cristoforo Colombo je odbijen od čak četiri druga evropska vladara.
S druge strane, u Kini se pitala samo jedna osoba – car, a on nije bio zainteresovan za ekspanziju.
A ako i vas zanimaju ovakve priče iz naše prošlosti, onda pročitajte Sva naša oružja ili pogledajte dokumentarac koji je National Geographic napravio prema knjizi.